Во светот денес се зборуваат околу 6.500 јазици, а на околу половина им се заканува исчезнување. Според статистиката, во последните три века драматично се намалил бројот на јазици, особено на американскиот и австралискиот континент. Околу 200 земји се пред предизвикот да ги зачуваат „малите" јазици и да се погрижат тие да се употребуваат заедно со светските јазици. Покрај Меѓународниот ден на мајчиниот јазик, на 26 септември се одбележува и Денот на европските јазици. Во 1998 година стапи во сила Европската повелба за заштита на регионалните и малцинските јазици со која, исто така, се потенцира лингвистичката разновидност и повеќејазичноста.
(преземено од Кирилица)
Зачувајте го мајчиниот македонски јазик како зеница во окото!
,,Македонскиот јазик треба да биде строен и изразит, да биде вистински белег на македонската нација, зашто преку литературниот јазик се закрепнува најздраво свеста за припадност кон нацијата.Македонскиот литературен јазик треба да биде навистина македонски.“
(Блаже Конески)
Колку убаво се твори на мајчин јазик!!
Без јазик си никој и ништо
Родниот јазик е бисерен ѓердан
од зборови -плодови сочни,
мислите тие ти ги редат
во слики јасни и точни.
Тој е вруток непресушен,вечен,
низ бистри капки-зборови тече.
Жубори,клокоти,ѕвони,се лее
ко јасна ѕвезда секој збор грее.
Тој ни е завет од дедовците
како тланикот на огништето.
Чувај го како црнка во очите-
без јазик си никој и ништо.
Видое Подгорец
Колку убаво се пее на мајчин јазик!!
,,Во македонскиот литературен јазик треба до најголем степен да се изрази неговата народна основа.Речникот на ли тературниот јазик да се збогатува со зборови од сите наши дијалекти,да се изградуваат нови зборови со живи наставки и само колку што е потребно, да се усвојуваат и туѓи зборови.“
(Блаже Конески)
Не можам, а да не се согласам со овој став на нашиот истакнат и признат научник и поет, Блаже Конески.Во ова време на компјутеризација-интернет, кога навлегувањето на туѓите зборови е лесно и некако со отворени раце прифатено, посебно од младите луѓе, многу е значајно негувањето на народниот дух и традиција во постојаното изградување на македонскиот литературен јазик.
Често ќе слушнеме зборови како ,,маус“, ,,чет“, ,,бенчмарк“, ,,бекстејџ“, ,,лајк“, ,,постира“... што си имаат соодветни замени во нашиот мајчин јазик.
Навистина, колку јазици знаеш си побогат,но не по цена на сопствениот.
Ниту еден туѓ јазик не може да го замени мајчиниот јазик.
,,Учи напред книга на свој јазик,после ако имаш време,учи и на други јазици.Тој што учит книга толко на туѓ јазик,а не на својот,тој е еднаков со оној што ја отфрлјат мајка си и на место неја земат друга“.
(Партениј Зографски)
Мајчиниот јазик е потврда за сопствениот идентитет,за припадноста кон едно парче земја,за долгот што го имаме кон нашите прадедовци.
,,Јазикот е средство со кое ние дознаваме што мисли,што чувствува и што сака нашиот собеседник.Во јазикот има одделни гласовни знакови или зборови за сите мисли,чувства и желби на еден човек,затоа јазикот на еден народ е негово духовно богатство и наследство во кое се заклучуваат отпечатени во гласовни знакови или зборови сите народни мисли,чувства и желби со коишто има живеано и живее еден народ и коишто се предаваат како нешто свето од едно поколение на друго.“
,,За македонцките работи“-Крсте Петков Мисирков
Колку е важно значењето на мајчиниот јазик зборува и следниот извадок од книгата:
,,Да сочуат некој својот народен јазик и да го бранит како светина значит да останит верен на дуот на своите предедовци и да уважаат,се',шчо имат они напраено за своето потомство.Да се откажит чоек од својот народен јазик,значит,да се откажит он и од народниот дух..“
Големите светски јазици (англискиот,францускиот,германскиот...)се изучуваат во нашите училишта ,,рамо до рамо“ со македонскиот јазик.Бројот на часови со кои се изучуваат странските јазици речиси се изедначува со мајчиниот.Возрасната граница на изучување е намалена на шест години ,а големиот број на приватни училишта покажува дека интересот за изучување на странските јазици е голем.Овие мои забелешки не треба да бидат сфатени како обид да се изолира една личност од богатсвото на светските јазици,туку како обид за зачувување на интегритетот на мајчиниот јазик.
Посебно поле за истражување е влијанието на социјалните мрежи врз јазикот. Преку Интернетот информациите многу лесно доаѓаат до сите нас,а со тоа и контактот со странските јазици(посебно англискиот) е поголем.Латиницата често е замена за кирилицата.Начинот на општење меѓу луѓето е изменет,посебно на социјалните мрежи ,каде се' се сведува на ,,лајкови“ и ,,смајли“ и голема употреба на туѓи зборови.
Во овој свет на различности чувањето и негувањето на мајчиниот јазик е долг на сите нас,кои сме обучени и професионално да го пренесуваме до нашите ученици.Пристапот и организацијата при изучувањето на македонскиот јазик треба да се промени,во смисла поголема поврзаност на сите три нивоа на изучување(основно-средно-факултет).Мој став е дека различните степени на изучување на јазикот како да се издвоени еден од друг во едно свое сопствено јадро и така функционираат.При обработката на содржините по мајчин јазик, литература,медиумска култура и изразување и творење на наставниците да им се даде поголема поддршка во врска со наставните средства(поголема техничка помош),списанија,семинари,организација на натпревари,литературни конкурси на кои учениците со своите наставници ќе го покажат знаењето и желбата за изучување на мајчиниот јазик.Наставниците се оставени сами на себе(сами изработуваат -креираат,сами оценуваат проверуваат). Учењето низ игра со вклучување на новите технички достигнувања се уште еден начин во утврдувањето на вистинското место на мајчиниот јазик во општеството.Значајно место по ова прашање имаат и Медиумите,кои презентираат незнаење на македонскиот литературен јазик,со водители и новинари кои зборуваат на својот дијалект.Еве,предлог за отворање Студиска програма на која ќе се изучува само Правоговорот.
И повторно ќе се навратам на Мисирков,кој во Златната книга на македонизмот вели:
,,Милоста кон народниот јазик јет наш долг и наше прао.Ние сме должни да милуаме нашиот јазик,зашто тој јет наш, исто така, како што ни јет наша татковината ни.“
Македонија, македонски засекогаш!!
Честит ден на мајчиниот јазик!
Нема коментара:
Постави коментар