Скратеници

Правопис (ортографија) е општоусвоен систем на правила и графички знаци за пишување на зборовите на еден јазик. 

• Прочитај го следниов текст:

     Јас учам во ООУ „Страшо Пинџур“, с. Вевчани. Имам 11 год. Секојдневно пешачам по 800 м  до моето училиште. 
Моите родители имаат градина во која одгледуваат сливи, јаболка, круши и др. 
    Едно лето изедов 1 кг цреши. Ме заболе стомакот и мајка ми ме однесе кај д-р Венко. Тој ме прегледа, се насмевна и ми даде чајче. 
Многу сакам да пијам млеко. Секој ден пијам по 2 дл млеко, наутро и 2 дл навечер. Мајка ми, на шега,  ми вели: „Немој толку да пиеш млеко, г-це иста си како мачката на нашиот сосед!“

• Зборовите обележани со црвена боја ги викаме скратеници.

• Во македонскиот јазик под скратеници се подразбираат акронимите – изведени зборови кои се добиваат со скратување на зборовите кои влегуваат во состав на повеќекомпонентни имиња, наслови и називи.

Пример: ЕУ ー Европска Унија; ЈСП ー  Јавно сообраќајно претпријатие;
                види Правопис

• Како такви, тие треба да се разликуваат од скратувањата на зборовите, т. е. абревијациите – кратења на одделни зборови кои често се употребуваат заради заштеда на време и на простор.

Пример: в. ー век; види; весник; 
                л. ー лице;
                г. ー година; господин;
                ж. ー женски 
              види Правопис

• Погледни ја сликата и откри за кои зборови се однесуваат следниве скратеници

• На празните места во следниве реченици наместо скратениците напиши ги целите зборови:                               

1. До целта има уште 40 (м)____________. 
2. Мама купи еден (кг)__________ јаболка.
3. Јас испив два (дл) ___________ млеко.
4. Еден (т) ________ јаглен донесоа во интернатот.

• Препиши ги скратениците и објасни ги!

ул.             гимн.           км            инж.                м-р           и сл.           бр.         дкг  

хл              г-ца              д-р           на пр.              итн.         проф.           с.          о.г. 

• Напиши скратеници од зборовите: година, машки род, член, тон, множина, хектолитар, сантиметар, Обединети нации, Република Македонија.