Прости глаголски форми

 

Сегашно време, минато определено несвршено време, минато определено свршено време (временски), заповеден начин(начинска), глаголска л-форма, глаголска придавка, глаголска именка и глаголски прилог (нелични).
Сегашно време
Сегашно време се образува кога се додаваат наставки на основниот вокал на глаголот.
Наставки за сегашно време се:

еднина      множина
1л. -м         1л. -ме
2л. -ш         2л. -те
3л.  /           3л. -ат


а-група
чита
еднина             множина
1л. читам          1л. читаме
2л. читаш          2л. читате
3л. чита             3л. читаат


и-група
оди
еднина           множина
1л.одам         1л.одиме
2л.одиш        2л.одите
3л.оди           3л.одат


е-група
плете
 еднина          множина
1л. плетам       1л.  плетеме
2л. плетеш       2л. плетете
3л. плете          3л. плетат


Значење: Сегашното време означува дејство што се случува во моментот на зборувањето-сега (играм, гледам). Се образува од несвршени глаголи. Може да се образува и од свршени глаголи, но тие се употребуваат со некои сврзници и честички и не означуваат вистинска сегашност. (ако, да, дури да/не, додека да/не, ќе): Ако најдам школка...
Со сегашното време може да се означува и минатост, идност, општовременост,
повторливост, готовност, истовременост со друго дејство.

Минато определено несвршено време
Минатото определено несвршено време искажува дејство кое се вршело во минатото во присуство на лицето кое зборува  и е во траење. Се образува од несвршени глаголи. Минатото определено несвршено време се образува кога наставките се додаваат на основниот вокал.
Наставки се:
еднина           множина
1л. -в               1л. -вме
2л. -ше            2л. -вте
3л. -ше            3л. -а

а-група
чита
еднина            множина
1л. читав        1л.  читавме
2л. читаше      2л. читавте
3л. читаше      3л. читаа

и-група
оди
еднина             множина
1л. одев            1л. одевме
2л. одеше          2л. одевте
3л. одеше          3л. одеа
Забелешка: Основниот вокал и преминал во е.
е-група
плете
еднина            множина
1л. плетев             1л. плетевме
2л. плетеше           2л. плетевте
3л. плетеше           3л. плетеа   

Наставката -ја се јавува во трето лице множина  кај глаголите од е и и-група на кои општиот глаголски дел им завршува на самогласка (мие - миеја, пее - пееја).

Минато определено свршено време
Минатото определено  свршено време искажува дејство кое се вршело во минатото во присуство на лицето кое зборува  и дејството е заокружено. Се образува од свршени глаголи. Минатото определено свршено време се образува кога наставките се додаваат на основниот вокал.
Наставки се:
еднина       множина
1л. -в           1л. -вме
2л.  /             2л. -вте
3л.  /             3л. -а/-ја

а-група
прочита
еднина                множина
1л. прочитав          1л. прочитавме
2л. прочита            2л. прочитавте
3л. прочита            3л. прочитаа

и-група
оздрави
еднина                     множина
1л. оздравев            1л. оздравевме
2л. оздраве              2л. оздравевте
3л. оздраве              3л. оздравеа

е-група
дојде
еднина                     множина
1л. дојдов                1л. дојдовме
2л. дојде                  2л. дојдовте
3л. дојде                  3л. дојдоа

Забелешка: Дадени се примери по избор, а не од сите групи и сите раздели.

Вежба: Прости глаголски форми