Независносложени реченици добиени со нижење на дел-речениците

Врската меѓу дел-речениците кај овие реченици е полабава: една содржина се надоврзува на друга, едно дејство се надоврзува на друго.

1.Исклучни независносложени реченци
Сврзувачки средства: само, само што, освен што, единствено, единстевно што
Примери:

• Сите деца дојдоа на забвата, само Мартина не дојде.
• Соседите живееја сложно, само што Михаил не се движеше меѓу нив.
• Би сакала да ви кажам нешто, само не знам како. 
• Подготвив сè за приредбата, единствено  го заборавив говорот дома.

Правопис: меѓу дел-речениците во составот на исклучните независносложени реченици се пишува запирка.

2. Заклучни независносложени реченици
Сврзувачки средства: модални зборови со кои се изведува заклучок (значи, веројатно, сигурно и сл).
Примери:

• Ја слушам нејзината песна, значи среќна е.
• Го решив тестот, сигурно ќе добијам добра оценка.
• Коста потскокна, веројатно го исплаши  силниот звук од соседството.

Правопис: пред модалните зборови се пишува запирка.  

                                               

                                                      ВЕЖБИ

1. Прошири ги речениците со заклучна реченица.

• Вредно работеше секојдневно______________________.
• Бојан и Михаил отидоа на Голина _________________________.
• Ја купи најновата книга ______________________________.

2. Состави по една исклучна независносложена реченица со сврзниците: само, освен што, единствено.

3. 

Во врска со оваа слика состави од секој вид независносложени реченици по една и запиши ја на соодветната празна линија:

• составна _______________________________________ 
• спротивна______________________________________ 
• разделна_______________________________________ 
• исклучна_______________________________________ 
• заклучна_______________________________________